Uzay Elbisesi

Günümüz modern coğrafi keşifçileri diyebileceğimiz astronotlar dünyanın şefkatli kollarından ayrılıp uzayla buluşurlar. Ancak uzayın biz canlılar için pek misafirperver bir yer olduğunu söyleyemeyiz. Aşırı sıcak ve soğuklar, radyasyon, oksijen yokluğu gibi bir çok etken bulunmakta. İşte tam bu sırada konumuz olan uzay elbiselerine büyük görev düşüyor.

Uzay elbiseleri astronotları fırlatma anında oluşan yüksek g kuvvetinden korur ve kanı tabii haliyle tutar. G kuvveti etkisiyle kan vücudun belirli bölgelerinde hücum eder. Astronotların giydiği özel giysiler adeta bir korse gibi vücudu sıkarak kanı gereken bölgelere gönderir.

İlk olarak astronotlar asıl giysinin alt kısmına giydikleri 1. kat giysiyle aşırı sıcaklardan korunurlar. Soğuk su akımını sağlayan ince boruların olduğu bu giysideki su astronotların çantasında bulunan bir cihazla uygun sıcaklıkta tutulur.

Uzay elbisesi çok katmanlı bir yapıdadır. İç kısmı hava ile şişirilmiştir, bunun nedeni basıncın astronotlar için uygun seviyede tutulmasını sağlamaktır. Bunun üzerinde yaklaşık 15 kat daha bulunmaktadır. Plastik ve alüminyum tabakalardan oluşan bu katlar astronotu aşırı sıcaklar-soğuklar, radyasyon ve küçük gök taşlarına karşı korur.

Yuri Gagarin'in uzay elbisesi

Tabi ki başlıksız olmaz. son derece sağlam bir yapıda üretilen başlığın ön tarafı kırılmaz camdan yapılmıştır aksi takdirde cam kırılırsa basınç dengelenemez ve ölümcül tehlike oluşturur.

Ayakkabılar da elbise gibi kat kat yapıdadır ve astronotu dış etkenlerden koruyacak biçimde üretilmiştir.

Sırt çantasında ise oksijen tüpü, serinletme suyu ve dünyayla iletişimde kalabilmek için kullanılan telsiz sistemleri bulunmaktadır.

Peki astronotlar fiziksel ihtiyaçlarını nasıl karşılarlar?

Yeme-içme ihtiyacı astronotun çantasında bulunan komprime yiyecekler ile karşılanır ve astronot bu gıda maddelerini tek bir tuşla ağzına getirebilir. Tuvalet ihtiyacı ise kıyafet üzerinde bulunan özel keselerle giderilir.

Tüm bunlarla birlikte astronotlar tüm uzay görevleri boyunca bu giysilerle dolaşmazlar etrafta tabi ki. Uzay kabininde doğal yaşam ortamları oluşturulduğu için bu giysilere ihtiyaç kalmaz.

Uzay elbisesinin ayrıntılı gösterimi

Bundan başka uzay elbiselerinin farklı kullanım alanları da bulunmaktadır. Doğuştan mikroplara karşı direnci olmayan çocukların korunması için NASA tarafından aynı uzay elbiseleri gibi elbiseler üretilmektedir.

Önceleri daha sert ve taşıması zor olan uzay elbiseleri (yaklaşık 100 kg kadarmış) şimdilerde daha hafif ve taşıması kolay haldedir (yaklaşık 50 kg).

Peki maliyeti ne kadar bu giysilerin diye soracak olursanız maliyeti yaklaşık olarak 11 milyon dolar.

Evet biraz pahalı :)

Kıyafet giyilmezse ne olur?

- Oksijen alamadığımız için yaklaşık 15 saniyede bilinç kaybı yaşanır.
- Vücudumuzdaki kan önce kaynar sonra donar.
- Tüm organlar ve deri genişler.
- Filmlerde gördüğümüzün aksine vücut patlamaz ancak vücuttaki sıvılar buharlaşır.

Uzay elbisesinin nasıl giyildiğini merak ettiyseniz alttaki videoyu izleyebilirsiniz.