Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ)
Tarih boyunca bir çok defa karşı karşıya gelmiş olan devletleri tek bir amaç için bir araya toplayan bir proje düşünün. Yıllar süren çalışmalara ve milyarlarca dolara mal olan bir mühendislik harikası. Konumuz Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) veya İngilizce kısaltmasıyla ISS.
Nasıl ortaya çıktı?
Ortaya atılan fikirler, uluslararası görüşmeler-anlaşmalar derken nihayetinde 1998 yılında ilk modül fırlatılmıştır. NASA, Roscosmos, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japon Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) gibi bir çok kurum ve devletin ortaklaşa çalışmalarıyla adım adım adeta bir lego gibi inşa edilen bu yapı ilk astronotları ise 2000 yılında ağırlamıştır.
UUİ bugüne kadar inşa edilen ve içerisinde personel bulundurma özelliğine sahip olan dokuzuncu uzay istasyonudur. Bünyesinde temel uzay araştırmaları ve temel bilimsel deneylerin yapıldığı bu uzay istasyonu adeta dev bir laboratuvar niteliğinde. Yapılan çalışmalara bakarsak:
- İnsan vücudunun uzay koşullarına uyumunu sağlayan teknikler geliştiriliyor.
- Dünya şartlarında üretilemeyen bazı ilaçların testleri burada yapılıyor.
- Hastalıkların çözümlerine ilişkin çalışmalar yapılıyor.
- Yıldızlar ve diğer gök cisimlerinin gözlemleri yapılıyor.
- Yeryüzünde meydana gelen doğal afetlerin gözlemleri yapılıyor. Bu sayede kasırgalar henüz oluşum aşamasındayken keşfedilebiliyor.
UUİ bugüne kadar 17 farklı milletten 200'den fazla astronot ve kozmonota ev sahipliği yapmıştır. Bu listede başı çeken ülkeler ABD ve Rusya olurken listede Malezya, Güney Afrika, Kazakistan gibi ülkeler de var. Maalesef listede Türkiye yok. Farklı ülkelerden dönüşümlü olarak görev yapan ekipler altışar kişiden oluşuyor ve UUİ'de yaklaşık 6 ay kalıyorlar.
UUİ'de günlük hayat nasıl geçiyor?
Beslenme ihtiyacı genel olarak kuru ve hazır gıdalar ile gideriliyor. Uzay istasyonuna üç ayda bir erzak ve malzeme taşıyan mekik gönderiliyor. Bu mekiklerde yiyecek, su, deney düzenekleri gibi malzemeler bulunuyor.
Tuvalet ihtiyacı ise özel olarak tasarlanan tuvaletler ile gideriliyor. İdrar arıtılarak tekrar kullanılırken dışkılar vakumlanarak atılıyor.
Ve tabi ki spor. Astronotlar yer çekimsiz ortamdan dolayı kas ve kemik yoğunluklarında azalma olmaması için günde minimum iki saat egzersiz yapıyorlar.
Astronotlar uyumak için ise kendilerini sabitledikleri yatakları kullanıyorlar ve günde yaklaşık sekiz saat kadar uyuyorlar.
 |
| Uzay istasyonunun tamiri sırasında çekilen bir fotoğraf |
Rakamlarla UUİ
- İstasyonun boyutu klasik benzetmeyle yaklaşık bir futbol sahası kadar.
- Dünyadan yüksekliği yaklaşık 400 km.
- Ağırlığı 400.000 kg.
- Yörüngedeki hızı 28.000 km.
- UUİ, bugüne kadar inşa edilmiş en pahalı yapı. Maliyeti 150 milyar $.
- UUİ, Ay ve Venüs'ten sonra gökyüzündeki en parlak üçüncü cisim.
- UUİ, Dünya etrafındaki bir tam turunu 90 dakikada atıyor. Bu da demek ki günde 16 kez dünyayı turluyor.
UUİ'ye turistik gezi!
NASA yaptığı açıklamada 2020'den itibaren UUİ'nin turizme açılacağını duyurdu. Yılda en fazla iki özel seyahat gerçekleştirilecek ve gidenler 30 güne kadar kalabilecekler. Uzay turizminin maliyetinin ise 60 milyon $ olacağı tahmin ediliyor.
UUİ Dünyadan görülebilir mi?
Evet görülebilir. İhtiyacınız olan şey açık bir gökyüzü ve doğru zamanda doğru yere bakmak. Doğru zaman ve yeri telefonunuza yükleyeceğiniz ISS Detector adlı uygulama ile öğrenebilirsiniz. Kullanımı basit bir program ancak yine de buraya tıklayarak detaylı olarak kullanımına bakabilirsiniz. Uygulama Google Play Store'da ve App Store'da mevcut. Ayrıca uygulamaya aşağıdaki linklerden de ulaşabilirsiniz.
